Van vet naar vet fit (deel4)
Waarom? Daarom!
Waarom ben ik begonnen met gedragsverandering? Omdat ik wil afvallen. Waarom wil ik afvallen? En dat is een vraag waar ik eigenlijk nooit echt een antwoord op had. Natuurlijk wilde ik gezonder worden, leukere kleren kunnen kopen, fitter zijn. Maar dat was voor mij nooit reden genoeg om echt gemotiveerd te blijven. Wat interesseerde mij het nou dat ik extra kans op hart – en vaatziekten heb? Iedereen heeft er kans op. Ook als je gezond bent, kan je ziek worden toch? Qua kleren kopen: ik kan nog steeds kleren kopen bij de gewone winkels en ze zien er leuk genoeg uit om me er niet voor te hoeven schamen. En ja ik wilde fitter worden omdat ik altijd de langzaamste was van de groep en degene met de slechtste conditie. Maar aan de andere kant, ik heb weer het geluk dat ik goed kan leren en dat hebben anderen weer niet. Mensen om me heen zeiden altijd: als je echt gemotiveerd bent, dan gaat het je lukken. Maar daar heb je dat woord weer: “motivatie.” Wat is dat nou precies?
Een motivatie is iets wat een mens aanzet tot handelen. Een motivatie kan vanuit anderen komen (externe motivatie) of vanuit jezelf (intrinsiek). Een motivatie kan sterker worden en kan weer afzwakken, het kan later terugkomen of zelfs helemaal verdwijnen. Een motivatie is niet een vast gegeven dat altijd hetzelfde blijft, het groeit mee met onszelf en het verandert op basis wat wij belangrijk vinden op dat moment in ons leven. Ik heb in mijn leven heel veel verschillende motivaties gehad om af te vallen. Ik ben bijvoorbeeld wel eens gemotiveerd door mijn broer om af te vallen en fitter te worden doordat hij ons inschreef voor de Viking Run. Ik zou dan zijn kaartje betalen als we uiteindelijk niet zouden gaan als ik niet fit genoeg was. Ik was super gemotiveerd om hieraan mee te doen, ik ging er voor de volle 100% voor en het ging heel erg goed. Na een paar weken werd het moeilijk, ik kreeg steeds meer zin in slechte dingen en het sporten ging ook wat minder. Ik raakte meer en meer mijn motivatie kwijt en na een paar weken dacht ik bij mezelf: wat maakt het nou uit dat ik mijn broers ticket betaal? Zoveel heeft het nou ook weer niet gekost. In een klap was mijn motivatie weg en ik was weer bij af. Ik heb ook heel veel intrinsieke motivaties gehad zoals bepaalde sportdoelen halen of bepaalde kleding kunnen dragen. Elke keer kwam het weer op hetzelfde neer: het was niet genoeg om permanent te veranderen. Toen kwam ik erachter dat een motivatie hebben alleen niet genoeg is.
Ik denk dat het heel goed is om een of meerdere motivaties te hebben. Het liefst ook motivaties die heel specifiek zijn, dus echt concrete doelen waar je naartoe wil werken. In plaats van fitter worden, is een concreet doel bijvoorbeeld om een halve marathon te rennen. Zo heb ik ook genoeg doelen waar ik mijn motivatie uithaal. Ik zou heel graag mee willen doen aan een bokswedstrijd en ik zou heel graag de Viking Run willen doen, twee uitdagende sportprestaties waar ik echt naar uit kan kijken. Het tijdspad is dan voor mij niet eens zo heel belangrijk. Sterker nog, ik wil helemaal geen concrete datum hebben. Ik ken mezelf, ik ga dan weer een crashdieet volgen of weer tot het extreme aan toe sporten om het voor elkaar te krijgen terwijl ik nu juist focus op kleine aanpassingen in gedrag om zo permanent te kunnen veranderen. Een concrete datum zou mij juist verder van mijn doel afhouden dan me er dichter naartoe brengen. Ik zou mijn doel op korte termijn wellicht wel halen, maar op de lange termijn niet. In het verleden heb ik al aangetoond dat dit soort motivaties niet genoeg zijn voor mij om echt tot gedragsverandering over te gaan. Bij elke poging om af te vallen en om gezonder te worden die mislukten, kreeg mijn zelfvertrouwen een enorme deuk. Na een tijdje kwam ik op het punt dat ik geen vertrouwen meer had in mezelf dat ik überhaupt iets aan verandering teweeg kon brengen dus probeerde ik het ook maar niet. Toen kwam ik erachter wat ik miste: het antwoord op de vraag “waarom?”
Ik ben erachter gekomen dat het antwoord op de vraag “waarom?” het allerbelangrijkste is om iets voor elkaar te krijgen. Waarom wil ik afvallen? Waarom wil ik mijn gedrag veranderen? Het antwoord hierop was voor mij ontzettend moeilijk en ontzettend confronterend. Hier alleen al over nadenken ging in tegen elke vezel in mijn lichaam. Ik werd gedwongen om iets toe te geven dat ik helemaal niet wilde toegeven, iets dat ik heel erg ver weg had gestopt. Het was een gevoel dat ik had verborgen om een reden en dit naar boven halen zou alleen maar pijn opleveren. Maar het was zo belangrijk om hiermee geconfronteerd te worden en dit juist te gebruiken voor iets positiefs. Ik moest dit gevoel leren gebruiken op de momenten dat ik het moeilijk heb, dat het niet lukt, dat ik het wil opgeven en de makkelijke uitweg wil zoeken. Ik moest van mezelf leren om alle motivatie en kracht die ik bezit, uit mijn waarom te halen.
Waarom wil ik mijn gedrag veranderen? Omdat ik voor het eerst in mijn leven trots wil kunnen zijn op wie ik ben.
Stefan